Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία

Μια από της σημαντικότερες δράσεις – μοντέλα του προγράμματος της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, το Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία, λαμβάνει χώρα στον εμβληματικό Αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας. Μια σύζευξη αφηγηματικής παραστατικότητας και αρχαιολογίας, που συνδυάζει την εγγενή και απροσδιόριστη  έλξη για το μυστηριακό δέος που καταλαμβάνει τον επισκέπτη των ιστορικών μνημείων στην αναζήτησή του για το κρυφό, μυστικό αφήγημα κάθε Τόπου. Η δράση αυτή παρακαταθήκης, υπό την επιμέλεια της Σουηδο-Ιταλίδας σκηνοθέτιδος Gemma Hansson Carbone, παρουσιάζεται ως έργο σε εξέλιξη από τις 12 έως τις 14 Μαΐου.

Γιατί επισκεπτόμαστε έναν αρχαιολογικό χώρο; Τι αναζητούμε εκεί; 

Το Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία είναι μια ανομολόγητη Νέκυια, μια επίσκεψη στον κόσμο των Σκιών, που στηρίζεται σε δυο αδιαμφισβήτητες παραδοχές: Α. Κάθε αρχαιολογικός χώρος είναι μια Νεκρόπολις

Β. Κάθε επισκέπτης είναι ενας Οδυσσέας σε αναζήτηση μιας συνάντησης με τα πρόσωπα που έχουν μεταβεί στον τόπο των Μακάρων. 

Όπως συμβουλεύει, άλλωστε, η Κίρκη τον Οδυσσέα, πρέπει να περάσει από τον κόσμο των νεκρών, για να επιστρέψει στην πατρίδα του. (Ομήρου Οδύσσεια, Ραψωδία Κ στ.:530-540)

Με τη συμβολή των Παραστατικών Τεχνών η πρωτοποριακή αυτή δράση αναζητά το μυστικό αφήγημα του συγκεκριμένου αρχαιολογικού τοπίου κάθε φορά, επιτρέποντας τη μετατροπή της αρχαιολογικής πληροφορίας σε εμπειρία για τον επισκέπτη. Μεσα από την κίνηση, τον ήχο, τη μουσική και τα νέα μέσα, σε αυτή την «περφόρμανς του αφηγήματος», εικαστικοί, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, μουσικοί και αρχαιολόγοι μας καθοδηγούν σε μια επίσκεψη της σιωπηλής παρουσίας του Παρελθόντος ως ενός ζωντανού σώματος, καλώντας τους θεατές να συμμετάσχουν σε μια περιήγηση που υπερβαίνει τις συμβάσεις της χρονικότητας. Η δράση αναμένεται να συνεχιστεί και μετά το πέρας του θεσμού ως μεθοδολογία – πρότυπο για τον ανεξάντλητο τοπογραφικό αρχαιολογικό πλούτο τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Το Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία εισάγει μια νέα προσέγγιση στις έννοιες της Ιστορίας, του Χρόνου και του Χώρου, με την περιέργεια των επισκεπτών για τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία να μετατρέπεται σε κοινή ανθρώπινη εμπειρία. Ακολουθώντας τον μίτο των καλλιτεχνών – ερευνητών, το κοινό διατρέχει τα τοπόσημα της ειδικά μελετημένης διαδρομής, προκειμένου να βιώσει το φαντασιακό αφήγημα που συνιστά κάθε απόπειρα ερμηνείας του παρελθόντος, μέσα στον φυσικό χώρο που το ενέπνευσε.

Λίγα λόγια για τη δράση

Το Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική Αρχαιολογία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2022. Προσεγγίζοντας μεθοδολογικά εργαλεία καλλιτεχνικών και ερευνητικών έργων που έχουν πραγματοποιηθεί με επιτυχία στην Ιταλία, σε συνεργασία με την αρχαιολογική εταιρεία της Φλωρεντίας και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης, καλλιτέχνες – ερευνητές από διαφορετικά πεδία των τεχνών και των επιστημών, ξεκίνησαν μια μακρά, εξελικτική διαδικασία, στο πλαίσιο μιας επιτόπιας συνομιλίας με τον Αρχαιολογικό χώρο Ελευσίνας και σε αγαστή συνεργασία με τους αρχαιολόγους που εργάζονται σε αυτόν.

Αναπτύσσοντας και καταγράφοντας μια ενδελεχή μεθοδολογία, η ομάδα στοχεύει -μέσα από την τέχνη της περφόρμανς- πέρα από την αύξηση της επισκεψιμότητας του αρχαιολογικού χώρου και κατ’ επέκταση της Ελευσίνας, την εφαρμογή της μεθοδολογίας και σε άλλους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς εντός κι εκτός ελληνικών συνόρων. Έθεσε, κατ’ επέκταση, τις βάσεις για ένα πρωτοποριακό έργο η εξέλιξή του οποίου, μετά την πρώτη του παρουσίαση στο πλαίσιο των δράσεων της Τελετής Έναρξης τον περασμένο Φεβρουάριο, θα αποκαλυφθεί μέσα από τις παραστάσεις που θα λάβουν χώρα τον Μάιο στον Αρχαιολογικό Χώρο Ελευσίνας.

Θερμές ευχαριστίες: Καλλιόπη Παπαγγελή, Γιώργος Παυλόπουλος, Κώστας Λυκίδης, Vienna Eleuteri, Michael Held, Τάκης Μαστραντώνης, Πάνος Γκιόκας, Λεωνίδας Αργυρός, στους φοιτητές του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του ΕΚΠΑ Διαχείριση Μνημείων: Αρχαιολογία, Πόλη και Αρχιτεκτονική, στους Χριστίνα Μερκούρη, Διευθύντρια ΕΦ.Α.Δ.Α. και Ευσταθία (Έφη) Ανέστη, Αρχαιολόγος, καθώς και στο σύνολο του προσωπικού φύλαξης του Αρχαιολογικού χώρου Ελευσίνας.