Μυστήριο 177 Visions from the Underworld

Η πόλη της Ελευσίνας θα είναι πάντα γνωστή για τα Ελευσίνια Μυστήρια, τις πλέον απόκρυφες θρησκευτικές τελετές της αρχαίας Ελλάδας που διοργανώνονταν κάθε χρόνο για σχεδόν δύο χιλιετίες (1600 π.Χ.-400 μ.Χ.). Μερικές από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της αρχαιότητας, όπως ο Πυθαγόρας, ο Πλάτωνας, ο Αριστοφάνης και ο Κικέρωνας, οι οποίοι είχαν λάβει μέρος στα Μυστήρια, τα περιέγραψαν ως την πιο σημαντική εμπειρία της ζωής τους. Εάν κάποιος αποκάλυπτε συγκεκριμένες λεπτομέρειες από την τελετή μύησης, κινδύνευε να τιμωρηθεί με θάνατο. Αυτός είναι ο λόγος που ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει μέχρι και σήμερα το ακριβές περιεχόμενο των Μυστηρίων – τα οποία περιλάμβαναν μια πομπή από την Αθήνα προς την Ελευσίνα και κατόπιν μια μυστική τελετή μύησης. Κατά τη διάρκεια της τελετής οι συμμετέχοντες έπιναν κυκεώνα, ένα ιερό ποτό με βάση το κριθάρι που ίσως περιείχε τον μύκητα ερυσίβη, ο οποίος συχνά προκαλεί παραισθήσεις. Οι εορτασμοί γίνονταν προς τιμήν της επιστροφής της Περσεφόνης, της κόρης της Δήμητρας, θεάς της γεωργίας και της γονιμότητας, μετά την αρπαγή της από τον Άδη. Για να εκδικηθεί για την απαγωγή της κόρης της, η Δήμητρα κατέστησε τη γη στείρα, προκαλώντας έτσι ξηρασία και λιμό. Η Περσεφόνη εφάρμοσε τη συμβιβαστική λύση να περνάει κάποιους μήνες με τον Άδη στον Κάτω Κόσμο –μήνες που συμβολίζουν τον σκοτεινό, άγονο χειμώνα– και τον υπόλοιπο χρόνο με τη μητέρα της στον Όλυμπο.

Η ομαδική έκθεση Visions from the Underworld, σε επιμέλεια των Agprognostic Temple, αντλεί ελεύθερα ορισμένα στοιχεία από τα Ελευσίνια Μυστήρια και εκκινεί από τον μύθο και τον μυστικισμό που τον περιβάλλει ώστε να περιηγηθεί ανάμεσα σε παράλληλα σύμπαντα. Στόχος της είναι να καταδείξει τη συνάφεια των Μυστηρίων με τη σύγχρονη εποχή και να τα ερμηνεύσει μέσω διάφορων φωνών σε μια γλώσσα για τον 21ο αιώνα. Η έκθεση είναι στημένη μέσα σε μια αρχιτεκτονική κατασκευή ενός υπερκύβου, ως αναφορά στον παρακείμενο αρχαιολογικό χώρο, κάτι ανάμεσα σε ένα ερείπιο που μπορεί να υπήρξε πριν από χιλιετίες και σε ένα ακαθόριστο, μετα-αποκαλυπτικό μέλλον. Με την είσοδό του ο επισκέπτης καλείται να ξεκινήσει ένα ταξίδι ανακάλυψης – μια συμβολική κατάβαση στον Κάτω Κόσμο μετ’ επιστροφής. Στα ερείπια αυτού του ναού υπάρχουν διάσπαρτα ποικίλα έργα τέχνης που απηχούν ορισμένα από τα θέματα και τα μοτίβα των Μυστηρίων –τον κύκλο θανάτου και αναγέννησης, τη γονιμότητα και τη θνητότητα, τις τελετές μύησης και τις τελετουργίες, τις παραισθήσεις και τα οράματα–, ενώ παράλληλα κυριαρχεί το αποκρυφιστικό, το σκοτεινό και το ψυχεδελικό στοιχείο.

Κεντρικό εικαστικό: Lysandre Begijn Uraeustongue, 2022 Acrylic on wood, 100 x 122 cm