Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, από το Σαββατοκύριακο 11 και 12 Φεβρουαρίου ξεκινά ένας κύκλος δράσεων, με τον γενικό τίτλο Μυστήριο 100 Ιερά Τραγούδια, που εστιάζει στα παραδοσιακά δρώμενα και τελετουργίες στην ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση. Την επιστημονική και καλλιτεχνική επιμέλεια έχει ο Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου και ώρα 17.00-19.30, στο Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Δυτικής Αττικής (ΕΚΕΔΑ, Χαριλάου 28) θα πραγματοποιηθεί η Εναρκτήρια Ημερίδα με τίτλο «Από τα Ελευσίνια Μυστήρια στα λαϊκά δρώμενα και τελετουργίες», όπου θα παρουσιαστεί το σκεπτικό του κύκλου «Τα Ιερά Τραγούδια».
Ομιλητές:
– Ανδρομάχη Οικονόμου (ερευνήτρια στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών). «Ιεροί Γάμοι. Λαϊκές αντιλήψεις και σύγχρονα ευετηρικά δρώμενα»
– Ζωή Μάργαρη (ερευνήτρια στο ΚΕΕΛ Ακαδημίας Αθηνών). «Οι Ιεροί Χοροί»
– Λάμπρος Λιάβας «Τα Ιερά Τραγούδια στον κύκλο της ελληνικής Αποκριάς».
Παράλληλα, θα προβληθεί η ταινία-ντοκιμαντέρ «Η Πνοή της Γης. Λαϊκά έθιμα και τελετουργίες στη Βόρεια Ελλάδα» (Σκηνοθεσία: Πάνος Καρκανεβάτος, επιστημονική έρευνα: Λάμπρος Λιάβας).
Την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου και ώρα 13.00-16.00 στην ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ, εγκαινιάζονται οι πάνδημες γιορτές του κύκλου «Τα Ιερά Τραγούδια» με τα τραγούδια και τους χορούς της Ελληνικής Αποκριάς.
«Τούτες οι μέρες τό ‘χουνε!.. Η Ελληνική Ιεροτελεστία της Άνοιξης» είναι ο τίτλος της αποκριάτικης γιορτής, με παραδοσιακές μεταμφιέσεις, κουδουνάτους και σατιρικά τραγούδια και χορούς απ’ όλες τις περιοχές του Ελληνισμού. Εσείς δεν χρειάζεται παρά να φέρετε τη «διονυσιακή» σας διάθεση και αναπαυτικά παπούτσια για χορό!
Τον τόνο δίνουν οι «Κουδουνάτοι» και «Γλεντιστάδες» από τον Σύλλογο Μεσοτοπιτών Λέσβου «Η Αναγέννηση», η Κομπανία του Δημήτρη Κώτσικα, η παραδοσιακή μπάντα με τα μακεδονίτικα χάλκινα πνευστά και οι τραγουδιστές Σπύρος Μπρέμπος και Αυγερινή Γάτση.
Οι τελετουργίες στον κύκλο της Ζωής καλύπτουν την ανθρώπινη πορεία «από το νανούρισμα στο μοιρολόι»: γέννηση, παιδική ηλικία, έρωτα-γάμο, ξενιτιά, θάνατο. Ενώ τα δρώμενα στον κύκλο του Χρόνου και της Βλάστησης συνοδεύουν «ομοιοπαθητικά» τις γεωργοκτηνοτροφικές ασχολίες μέσα από συμβολικές πράξεις-έθιμα με την πάνδημη συμμετοχή της κοινότητας.
Οι εκδηλώσεις για «Τα Ιερά Τραγούδια» κατανέμονται σε όλη τη διάρκεια του 2023 και σηματοδοτούν τους κυριότερους εποχικούς σταθμούς:
12 Φεβρουαρίου 2023
Απόκριες – «Τούτες οι μέρες τό ‘χουνε!». Η ελληνική Ιεροτελεστία της Άνοιξης
19 Μαρτίου 2023
Εαρινή Ισημερία – «Σήκω Μαριόλα από τη γη!». Ο θεϊκός και ο ανθρώπινος θρήνος
22 Απριλίου 2023
Πάσχα – «Άνοιξαν τα δέντρα όλα!». Του Χριστού και του Άδωνι!
24 Ιουνίου 2023
Θερινό Ηλιοστάσιο – «‘Έβγα Ήλιε, πύρωσέ με!». Του Θέρους και του Κλήδονα
2 Αυγούστου 2023
Καλοκαιρινά Πανηγύρια – Το «Πάσχα του Καλοκαιριού»
14 Σεπτεμβρίου 2023
Του Σταυρού (αναχώρηση ξενιτεμένων, προσφυγιά) – «Σαν πας στα ξένα!»
21 Νοεμβρίου 2023
Μεσοσπορίτισσα (απόδοση καρπών) – Τα τρία αγαθά της Γης: σίτος, οίνος, έλαιον
16 Δεκεμβρίου 2023
Χειμερινό Ηλιοστάσιο – «Δώδεκα μέρες γιορτινές Χριστούγεννα σημαίνουν!..»
Οι δράσεις ξεκινούν και ολοκληρώνονται με δύο Ημερίδες (11 Φεβρουαρίου και 16 Δεκεμβρίου 2023), με ειδικές εισηγήσεις και προβολές ταινιών που εισάγουν το κοινό στους συμβολικούς κώδικες, στο βαθύτερο νόημα και στη λειτουργία των λαϊκών δρωμένων.
