Το Μυστήριο 15 Το Ανοιχτό Μουσείο, η εμβληματική έκθεση της Βάνας Ξένου που αναδεικνύει την Ελευσίνα ως ανοιχτό μουσείο και διαχρονικό αστικό ιερό, συνεχίζεται στο ΙΡΙΣ και στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας έως το Σάββατο 31 Μαΐου. Ανοιχτές ξεναγήσεις για το κοινό με τη Βάνα Ξένου θα πραγματοποιηθούν στις 17 και 24 Μαΐου στις 19:00.
Το πολυεπίπεδο έργο, που αποτελεί έναν συνδυασμό ερευνητικής μεθοδολογίας και αρχειακής σύνθεσης, εικαστικής πρακτικής και σχεδιαστικών προσεγγίσεων, προσκαλεί τον θεατή να βιώσει τη μετάβαση από τη μελαγχολία στο όραμα, από το ερειπωμένο παρόν σε έναν τόπο πνευματικής αφύπνισης.
Υποβλητικές δημιουργίες, όπως η δεσπόζουσα γλυπτή Περσεφόνη – Κόρη κι ο μεγάλης κλίμακας, ομότιτλος πίνακας, η εγκατάσταση Έλευσις, με 26 ορυχάλκινα γλυπτά, η Αναδυόμενη Γαία, οι 20 Στήλες, η Νύστις, οι 15 Μαρμάρινες Ενεπίγραφες Πλάκες, οι Πρόγονοι – και οι Πρόγονοι στους Βυθούς της Μυθικής Σκέψης– στους δύο αυτούς χώρους, μορφοποιούν συγγένειες και συνέχειες. Το πραγματικό και το μυθικό, η καταβύθιση και η ανάδυση, ο θάνατος και η μετουσίωση, το ιερό και το μυσταγωγικό οδηγούν σε μία εμπειρία μύησης.
Η έρευνα επικεντρώνεται στο μακρύ ταξίδι των Ελευσινίων Μυστηρίων, αναδεικνύοντας τα ιστορικά και μυθικά θραύσματα που συνθέτουν τη φυσική, πολιτισμική και ανθρωπολογική υπόσταση της πόλης. Τα θεαματικά ή μεγάλης κλίμακας γλυπτά που έχουν εκτεθεί σε βαριάς συμβολικής σημασίας χώρους εντός κι εκτός συνόρων μαζί με υποβλητικά νέα έργα, οι χωρικές κατασκευές, τα τοπόσημα και οι αρχιτεκτονικοί σχεδιασμοί δεν προτείνουν μια στατική ανάγνωση της πόλης· αντίθετα, προσκαλούν τον θεατή να βιώσει τη μετάβαση από τη μελαγχολία στο όραμα, από το ερειπωμένο παρόν σε έναν τόπο πνευματικής αφύπνισης. Οι προτεινόμενες χωρικές κατασκευές και τα τοπόσημα συνδέουν χρονικούς κόμβους διαφορετικών περιόδων, προσφέροντας στον επισκέπτη – τον σύγχρονο flâneur– μια βιωματική διαδρομή.
