photo credit: Andrej Vasilenko
H Μπιενάλε της Βενετίας είναι το απόλυτο ραντεβού των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του εικαστικού χώρου.
Η παρουσία της Διευθύντριας Σύγχρονης Τέχνης σε αυτή την εκδήλωση εξυπηρετεί πολλαπλούς ρόλους: τη συνεχή καλλιέργεια του βλέμματος, του ενστίκτου και της αισθητικής, την ενημέρωση για τις τρέχοντες καλλιτεχνικές τάσεις και τη γνωριμία με τους καλύτερους καλλιτέχνες και επαγγελματίες του χώρου, την προώθηση της αποστολής της ΠΠΕ και της σύναψης νέων συνεργασιών ανάμεσα σε άλλα.
Μια από τις καλύτερες στιγμές της 58ης Μπιενάλε της Βενετίας ήταν η εμπειρία του Λιθουανικού περιπτέρου με τίτλο Sun & Sea των Lina Lapelyté, Vaiva Grainyté,Rugilė Barzdžiukaitė σε επιμέλεια Lucia Pietroiusti που τιμήθηκε απόμε το Χρυσό Λέοντα. Πρόκειται για μια εγκατάσταση που μετέτρεπε τον εκθεσιακό χώρο σε παραλία με τη συνοδεία live όπερας υπενθυμίζοντας τις επιπτώσεις της οικολογικής καταστροφής. Η θέαση γινόταν από το μπαλκόνι του πρώτου ορόφου αντανακλώντας τον τρόποπου βλέπουμε τον κόσμο. Τέτοιες εγκαταστάσεις θυμίζουν τα πρώτα διδάγματα της τέχνης της εγκατάστασης περί πολλαπλών γωνιών θέασης που οδηγούν στη χειραφέτηση και στην ενεργή συμμετοχή του θεατή. Ο χώρος μετατρέπεται σε μια εμπειρία ζητώντας τη συνολική παρουσία του θεατή και όχι μόνο το κριτικό του βλέμμα.
Ανάμεσα στα πολλά καρδιοχτύπια που ζήσαμε στα εγκαίνια της έκθεσης, δυο περίπτερα ξεχωρίζουν σε σχέση με τις χειρονομίες και πρακτικές αντίστασης και χειραφέτησης. Ο χορός και η σωματικότητα έχουν κεντρική θέση σε αυτά. Το περίπτερο της Ελβετίας με τίτλοMoving Backwards παρουσιάζει το καλλιτεχνικό δίδυμο Pauline Boudry & Renate Lorenz. Δανείζεται μια πρακτική από Κούρδες μαχήτριες που φορούν τα παπούτσια τους ανάποδα για να ξεγελάσουν τον εχθρό και δημιουργεί ένα βίντεο που παραπέμπει στην ατμόσφαιρα ενός queer νυχτερινού κέντρου. Αμφισβητούν την έννοια της προόδου σε ένα κόσμο που τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται συνεχώς και αναρωτιούνται αν για να πάμε μπροστά πρέπει να πάμε πίσω.Σε συνέχεια του προηγούμενου, οιBarbara Wagner & Benjamin de Burca από τη Βραζιλία μας παραπέμπουν στο δημοφιλή λαϊκόχορό swing για να μας μιλήσουν για την καταπάτηση των δικαιωμάτων της LGBTQ κοινότητας και των μαύρων μέσα από ένα εντυπωσιακό βίντεο.
Αναφορικά με το ελληνικό περίπτερο, η επιμελήτρια Κατερίνα Τσέλου εξερεύνησε το θέμα της αρρενωπότητας και την πατριαρχίας καθώς και την ανατροπή της μέσα από την ευαισθησία και τη ευθραυστότητα που κρύβεται πίσω από αυτή την κοινωνική κατασκευή. Η Εύα Στεφανή για χρόνια κινηματογραφεί σε ένα είδος ευαίσθητου ντοκιμαντέρ κοινότητες ανδρών. Ο Ζάφος Ξαγοράρης με τον οποίο συνεργαστήκαμε στην Ελευσίνα για Το Η’ Εργαστήριο στο Συνοικισμό παρουσίασε μια ιστορική στιγμή για το ελληνικό περίπτερο και για την ιστορία της μοντέρνας τέχνης συνολικά. Το 1948 η Ελλάδα παρέδωσε το ελληνικό περίπτερο στη μεγάλη συλλέκτρια Peggy Guggenheim η οποία παρουσίασε τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του 20 αι. αλλάζοντας το βλέμμα μας για πάντα. Μέσα από παρεμβάσεις στο κτίριο και αρχεία ο Ξαγοράρηςαναδεικνύει αυτή τη μοναδική στιγμή. Ο Πάνος Χαραλάμπους ενεργοποίησε τη γυάλινη εγκατάσταση του με ένα αποδομημένο ζεϊμπέκικο.
Τα έργα και οι στιγμές που βίωσα και σε αυτά τα εγκαίνια στη Βενετία δε θα μπορούσαν να χωρέσουν σε μια ανάρτηση στη σελίδα μας ή στα κοινωνικά δίκτυα. Η τέχνη πρέπει να βιώνεται από πρώτο χέρι και η αποστολή μας πρέπει να είναι να την φέρουμε πιο κοντά σε όλους.
