Ενεργοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς για βιώσιμη αστική ανάπτυξη
Το HeritACT, ένα έργο που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεφυρώνει το παρελθόν με το μέλλον των πόλεων, ενεργοποιώντας την κληρονομιά μέσω συναρπαστικών εμπειριών και καινοτόμου σχεδιασμού για τη διευκόλυνση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.
Βαρκελώνη, 10 Ιανουαρίου. Εισάγοντας καινοτόμες λύσεις αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και βοηθούμενο από την εφαρμογή πολιτιστικών πρακτικών, το HeritACT προωθεί την κοινή δράση για τη δημιουργία ενός πιο πράσινου και δίκαιου τρόπου ζωής σε δημιουργικές και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες. Η πρωτοβουλία αυτή συγκεντρώνει 15 εταίρους από 5 ευρωπαϊκές χώρες, ενσωματώνοντας 9 λύσεις και 7 ψηφιακά εργαλεία για την προώθηση της συμπεριληπτικής και αειφόρου πολιτιστικής κληρονομιάς. Το έργο εκτείνεται σε τρία χρόνια και υλοποιείται πιλοτικά σε τρεις ευρωπαϊκές περιοχές: Μιλάνο (Ιταλία), Μπαλίνα (Ιρλανδία) και Ελευσίνα (Ελλάδα), σε ευθυγράμμιση με την πρωτοβουλία New European Bauhaus.
Αναζωογόνηση Ιστορικών Αστικών Περιβαλλόντων
Το HeritACT επικεντρώνεται στην επαναδραστηριοποίηση ιστορικών αστικών περιβαλλόντων για την προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Τα πιλοτικά έργα στην Ελευσίνα, στο Μιλάνο και στην Μπαλίνα αποτελούν παράδειγμα αυτής της δραστηριότητας, καθώς εμπλέκονται με ιστορικά κτίρια, γειτονιές και πολιτιστικά ορόσημα.
Στην Ελευσίνα, η πρωτοβουλία στοχεύει στην εμπλοκή των γειτονιών της πόλης σε πρωτοβουλίες πολιτιστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, δίνοντας έμφαση στην ένταξη μέσω καινοτόμων δράσεων βιώσιμου σχεδιασμού. Παρομοίως, στην Ballina, το έργο διερευνά τις προοπτικές των κτιρίων και των χώρων των θεσμών να λειτουργήσουν ως διανεμημένα κέντρα για την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ και το New European Bauhaus στις ιρλανδικές πόλεις. Το έργο του Μιλάνου δίνει έμφαση στο σύστημα των “καταρρακτών” ως ζωντανή ιστορική κληρονομιά και πολιτιστικές μηχανές, επαναφέροντας οικολογικές πρακτικές και εγκαταστάσεις συνεργατικού σχεδιασμού για την αναζωογόνηση των αστικών περιοχών.
Συμμετοχικός σχεδιασμός και εμπλοκή των πολιτών
Κεντρικό στοιχείο της προσέγγισης του HeritACT είναι η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των ενδιαφερόμενων φορέων στις διαδικασίες σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός συνόλου ψηφιακών εργαλείων και συμμετοχικών μεθόδων που περιλαμβάνονται στην εργαλειοθήκη HeritACT. Εργαλεία όπως το ParticiMap, το NegoDesign και το DesignYourHeritage διευκολύνουν τους διαλόγους με τις τοπικές κοινότητες, επιτρέπουν συμμετοχικές διαδικασίες συν-σχεδιασμού και παρέχουν πλατφόρμες για συνεργατικές μεθόδους γεωσχεδιασμού, δίνοντας τη δυνατότητα στην κοινότητα και στους ενδιαφερόμενους φορείς να συναντηθούν, να συνεργαστούν και να επανασχεδιάσουν τους αστικούς χώρους.
Υιοθέτηση Καινοτόμων Αρχιτεκτονικών & Ψηφιακών Εργαλείων
Η πρωτοβουλία HeritACT εισάγει καινοτόμες αρχιτεκτονικές και ψηφιακές λύσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της αστικής βιωσιμότητας και συμπερίληψης. Λαμβάνοντας πολυποίκιλες εκφάνσεις, από την ανάπτυξη αυτάρκων και βιώσιμων πράσινων τοίχων και τα συστήματα σκίασης δημόσιων χώρων, έως την επαναφορά ανοικτών χώρων μέσω του NBS, τις pop-up αστικές παρεμβάσεις (αστικά κινητά έπιπλα, μικρού μεγέθους περίπτερα ή προσωρινές κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά) και τις διάφορες ψηφιακές πλατφόρμες που διευκολύνουν τον συμμετοχικό σχεδιασμό και αξιολόγηση, το HeritACT φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις τοπικές προκλήσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, την ευημερία και τη δημοκρατικά συμπεριληπτική συμμετοχή.
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια αντιπροσωπευτικά παραδείγματα. Το εργαλείο SustainACT που βοηθά στην χαρτογράφηση όλων των δράσεων που προωθούν την επίτευξη των Παγκόσμιων Στόχων Βιωσιμότητας, μέσω ενός καινοτόμου συστήματος ετικετοποίησης (tagging). Το εργαλείο UserSense, που δίνει έμφαση στη χρήση ειδικών αισθητήρων για τα ψυχο-φυσιολογικά σήματα των χρηστών του, εμπλουτίζοντας την αλληλεπίδραση ανθρώπου-χώρου με τη βοήθεια της επαυξημένης πραγματικότητας (AR). Το εργαλείο HERICraft, βασισμένο σε μια προσέγγιση του βιντεοπαιχνιδιού Minecraft, το οποίο προσφέρει έναν νέο τρόπο αναπαράστασης του πολιτιστικού κτιστού περιβάλλοντος, επεκτείνοντας την εφαρμογή του σε έργα αστικής αναγέννησης. Το εργαλείο ParticiMap που διευκολύνει τον διάλογο με τις τοπικές κοινότητες και τους ενδιαφερόμενους φορείς, εστιάζοντας στην επαναχρησιμοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το εργαλείο DesignYourHeritage που παρέχει μια βεντάλια βιώσιμων λύσεων, σύμφωνα με το New European Bauhaus. Το εργαλείο Fund4Act που ενισχύει την αποκεντρωμένη χρηματοδότηση και λειτουργεί ως διευκολυντής δημιουργικών έργων, πολιτιστικών προϊόντων και βιώσιμων λύσεων. Και τέλος, το εργαλείο NegoDesign που παρέχει στην κοινότητα και στους ενδιαφερόμενους φορείς τη δυνατότητα να συνεργαστούν και να διαπραγματευτούν μέσω μεθόδων geodesign.
Αυτά τα εργαλεία στοχεύουν στην παροχή μιας ολιστικής προσέγγισης στις αστικές προκλήσεις, ενσωματώνοντας την αρχιτεκτονική καινοτομία με την ψηφιακή τεχνολογία.
Συνεργασία και Εταίροι Έργου
Το συνεργατικό σχήμα του έργου περιλαμβάνει διάφορα πανεπιστήμια, δημοτικούς συμβούλους, πολιτιστικούς οργανισμούς και αρχιτεκτονικά γραφεία από όλη την Ευρώπη, επιτυγχάνοντας μια μοναδική σύνθεση από εμπειρογνώμονες. Εταίροι του σχήματος: Πανεπιστήμιο της Πάτρας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Δήμος Μιλάνου, Mayo County Council, Ideas for Change, Institute for Advanced Architecture of Catalonia, LAND, Stefano Boeri Architetti, THINGS, Δήμος Ελευσίνας & Μαγούλας, MENTOR, European Network of Cultural Centres, Accelerating Change Together, 2023 Eleusis European Capital of Culture και University College of Dublin.
Σχετικά με το HeritACT
Το HeritACT έχει λάβει χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος HORIZON-CL2-2022 HERITAGE-01, με αριθμό συμφωνίας επιχορήγησης 101094998. Ευθυγραμμίζεται με ευρύτερες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες βιωσιμότητας και πολιτισμού, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το Νew European Bauhaus, προσπαθώντας να διαμορφώσει ένα βιώσιμο αστικό μέλλον μέσω της ενεργοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και καινοτόμων πρακτικών σχεδιασμού.
