Έναν πρότυπο θεσμό και μία από τις βασικές δράσεις παρακαταθήκης του προγράμματός της εγκαινιάζει η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης , ενεργοποιώντας ταυτόχρονα την ΟΑΣΗ, το πρώην κάμπινγκ της Ελευσίνας. Το Μυστήριο 50 Φεστιβάλ Οικοπολιτισμού, το πρώτο που διοργανώνεται στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή, είναι μια γιορτή που αντλεί τη θεματική της από το περιβάλλον, την οικολογία και τη βιωσιμότητα και περιλαμβάνει εργαστήρια με τη συμμετοχή επιστημόνων, ερευνητών για την ιστορία και τη σύγχρονη πραγματικότητα της Ελευσίνας και των γύρω περιοχών, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και παράλληλες δράσεις, όπως περιπάτους στους συνοικισμούς της πόλης, εργαστήρια για παιδιά, πικ νικ με μουσική από DJs και μπάντες της περιοχής, ξεναγήσεις, ποδηλατικές διαδρομές και γαστρονομικές συναντήσεις.
Το Πρώτο Φεστιβάλ Οικοπολιτισμού στην Ελευσίνα και τη γύρω περιοχή, πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 24 και 25 Σεπτεμβρίου, και έδωσε πνοή στον καταπράσινο χώρο ΟΑΣΗ, το πρώην κάμπινγκ της Ελευσίνας, έναν σπάνιας φυσικής ομορφιάς χώρο στις παρυφές της πόλης. Στη μεγάλη αυτή γιορτή για το περιβάλλον έδωσαν το παρών περισσότεροι από 1000 κάτοικοι και επισκέπτες της πόλης, όλων των ηλικιών, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας σημαντικής δράσης τόσο για την Ελευσίνα όσο και τη διοργάνωση.
Στόχος της 2023 Ελευσίς είναι να αποτελέσει το Φεστιβάλ Οικοπολιτισμού το έναυσμα για τη θεσμοθέτηση ενός πρότυπου φεστιβάλ για το περιβάλλον, την οικολογία και τη βιωσιμότητα, στην πόλη της Ελευσίνας.