Μυστήριο 87 Εγώ το θαλάσσιο ταξίδι, εγώ η κατάληψη της γης

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου στο Παλαιό Ελαιουργείο, στο πλαίσιο της τριήμερης τελετής λήξης της 2023 Ελευσίς, Μυστήριο 1 Λήξη: Έναρξη | Μια τελετή.

Η εγκατάσταση αναφέρεται στην οικολογική καταστροφή που βιώνει ο πλανήτης σήμερα, έχοντας ως σημείο εκκίνησης την παράκτια ζώνη της Ελευσίνας. Συνεχίζοντας το καλλιτεχνικό έργο της πάνω στον μύθο της Μήδειας, αυτή τη φορά επιλέγει ως σημείο αναφοράς το θεατρικό τρίπτυχο του Heiner Müller Ρημαγμένη όχθη – Μήδειας υλικό – Τοπίο με Αργοναύτες (1982), όπου η Μήδεια γίνεται αντιληπτή ως «τόπος» στον οποίο χαράσσονται μνήμες και τραύματα ενός βίαιου πατριαρχικού και καταναλωτικού κόσμου. Η Στρούζα αξιοποιεί το ερμηνευτικό αυτό σχήμα και προχωρά σε μια ταύτιση της Μήδειας με τη Φύση και με τον τόπο της Ελευσίνας, λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες της βαριάς βιομηχανίας καθώς και της διάβρωσης εγκαταλελειμμένων πλοίων στην περιοχή.

Το έργο παίρνει τη μορφή γλυπτικής εγκατάστασης σε τρία διακριτά αλλά και συνδεόμενα μέρη ακολουθώντας τη δομή του κειμένου του Müller. Αυτά αναπτύσσονται στον χώρο ως νησίδες γης και τμήματα μίας παράκτιας περιοχής όπως αυτής του κόλπου της Ελευσίνας.

Η Ρημαγμένη όχθη αναφέρεται σε ένα «τοπίο με τη φύση σε αποσύνθεση», όπως το περιγράφει ο ίδιος ο Müller, όπου διαφαίνονται τα ίχνη της ανθρώπινης μόλυνσης και καταστροφής. Ένα επιδαπέδιο έργο σαν συνονθύλευμα και κράμα από φυσικές ύλες και βιομηχανικά υλικά υποδηλώνει ένα τοπίο σχεδόν εγκαταλελειμμένο με αναφορές στη διάβρωση, τη μόλυνση και την υπερεκμετάλλευση της φύσης.

Το Μήδειας υλικό εστιάζεται στην έμφυλη ταυτότητα και ανισότητα αλλά και στην αυτενέργεια και μεταμόρφωση της ύλης. Ένα ένδυμα-γλυπτό από διάφανο πλαστικό με οξειδωμένα τμήματα παραπέμπει στο νυφικό της Μήδειας με το οποίο φόνευσε τη Γλαύκη. Αναφέρεται στην επικινδυνότητα της αόρατης ρύπανσης αλλά και της κοινωνικοπολιτικής ατμόσφαιρας που περιβάλλει και απειλεί οντότητες και κοινότητες ανά τον κόσμο.

Το Τοπίο με Αργοναύτες αποτελεί μνεία στο συλλογικό ασυνείδητο μιας σύγχρονης κοινωνίας αντιμέτωπης με την εκμετάλλευση, την καταστροφή και τις ευθύνες που και η ίδια φέρει. Γλυπτά από αλουμίνιο παραπέμπουν στην Αργώ του μύθου, σε κουφάρια παροπλισμένων πλοίων και σε τεχνολογικά θραύσματα. Το τοπίο λειτουργεί ως σχόλιο στην επιθυμία για άμετρη τεχνολογική πρόοδο και σε μορφές αποικιοποίησης από το παρελθόν μέχρι σήμερα.

Στο εικαστικό αυτό τρίπτυχο, η Μήδεια ως τραυματισμένος από την ανθρώπινη δραστηριότητα τόπος αφήνει να διαφανούν οι σχέσεις φύσης και πολιτισμού, ανθεκτικότητας και φθοράς, μύθου και πραγματικότητας για να καταστεί τελικά ορατή η σύνδεση και αλληλεξάρτησή τους. Ισορροπώντας ανάμεσά τους ως τεχνοφυσική δύναμη, ο χαρακτήρας της φανερώνει κατά την καλλιτέχνιδα πως οι μύθοι μπορούν να μιλήσουν για τα κατεστραμμένα τοπία της Ανθρωπόκαινου εποχής και να ενεργοποιήσουν πρακτικές συλλογικής γνώσης και δράσης μέσα από την ίδια την υλικότητα.