Στο Μυστήριο 47 Μνημονικός Κήπος η Ελένη Πανουκλιά μυεί το κοινό στη φροντίδα και ενεργοποίηση των σπόρων που απομένουν από την κατανάλωση καρπών μέσα σε ένα εργαστηριακό περιβάλλον-φυτώριο μνημονικών ιχνών το οποίο διαμορφώνεται με πλαστικά μέσα και συμμετοχικές πρακτικές. Το έργο-δράση επιδιώκει τον βιωματικό αναστοχασμό σε θέματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας και δικαιοσύνης μέσω της συνδημιουργίας ενός κοινού τόπου συλλογικής μνήμης.
Τι είδους εμπειρία θα μπορούσε να αναιρέσει την πολιτισμική αμνησία σχετικά με ζητήματα οικολογίας και βιωσιμότητας και να μιλήσει για την κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη; Θα μπορούσε το μνημονικό ίχνος αυτής της εμπειρίας, σε ατομικό επίπεδο, να αποτυπωθεί-καταγραφεί στο κουκούτσι-απομεινάρι ενός καρπού; Να αποτελέσει αυτό όχι μόνο πυρήνα της διατροφικής και περιβαλλοντικής διάσωσης αλλά ποιητικά να μετουσιωθεί σε μέσο μύησης και διεκδίκησης μιας ηθικής, δίκαιης και βιώσιμης συνύπαρξης;
Τα παραπάνω ερωτήματα διερευνά η Ελένη Πανουκλιά με την τετραήμερη δράση Μυστήριο 47 – Μνημονικός Κήπος. Το έργο ανήκει σε σειρά δράσεων που απορρέουν από τη στροφή της καλλιτεχνικής πρακτικής της Πανουκλιά στην καθημερινή συλλογή και φροντίδα των σπόρων που απομένουν από τους καρπούς που καταναλώνει και τη χρησιμοποίηση τους για τη συνδημιουργία ενός ανοιχτού αρχείου μνημονικών ιχνών. Ανταποκρινόμενη εκ νέου στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές συγκυρίες της εποχής, μετά τη συμμετοχή της στα Αισχύλεια 2016, η καλλιτέχνις επιστρέφει στην Ελευσίνα επιδιώκοντας τον βιωματικό αναστοχασμό σε επείγοντα ζητήματα της σύγχρονης πραγματικότητας –όπως η φύση και η ανάγκη εύρεσης βιώσιμων τρόπων αρμονικής συνύπαρξης–μέσω της δημιουργίας ενός κοινού τόπου συλλογικής μνήμης.
Σύμφωνα με την αρχική του σύλληψη, το Μυστήριο 47 θα ολοκληρωνόταν με τη σπορά ενός κήπου με τη μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας στο ημιτελές κτίριο των Ολυμπιακών Λουτρών, ανακτώντας και επιστρέφοντας στη φύση και τους κατοίκους της Ελευσίνας ένα ακόμη ξεχασμένο ερείπιο αποτυχημένων εγχειρημάτων δημιουργίας δημόσιου χώρου, ως βιωμένου δυνάμει κοινού τόπου. Στη συνεχώς μεταβαλλόμενη συνθήκη δημιουργίας αυτής της τελικά απραγματοποίητης τοποειδούς δράσης, το έργο – δράση Μυστήριο 47 Μνημονικός Κήπος αναπτύσσεται αυτή τη φορά στον παρακμάζοντα εμπορικό ιστό της Ελευσίνας.
Ορμώμενη τόσο από την επιστήμη όσο και από τις αρχές φροντίδας, βιοποικιλότητας, διάρκειας, επάρκειας και αυτοανανέωσης που διέπουν την επανορθωτική μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας του Ιάπωνα φυτοπαθολόγου M. Fukuοκa, επιχειρείται η δημιουργία μιας νέας συνθήκης κοινού τόπου με τη μορφή περίκλειστων τόπων-τοπίων σε μικροκλίμακα και σπόρων σε λήθαργο. Με πλαστικά και επιτελεστικά μέσα, διαλογικές και συμμετοχικές πρακτικές, διαμορφώνεται ένα εργαστηριακό περιβάλλον – φυτώριο στο οποίο η καλλιτέχνις κινείται και δρα σαν καταλύτης της μυητικής διαδικασίας ενεργοποίησης των συμμετεχόντων, επιδιώκοντας τη συνδημιουργία ενός αλλόχρονου χώρου για την ανασύνθεση εκδοχών ενός κοινού κόσμου. Όπως η εγγραφή και ανάκληση της ατομικής εμπειρίας στη μνήμη υπόκεινται σε αλλοιώσεις, αντίστοιχα στον Μνημονικό Κήπο τα ατομικά μνημονικά ίχνη, έπειτα από συμπυκνώσεις, αλλοιώσεις και α-συνέχειες, μετατρέπονται σε συλλογική μνήμη. Οι προσωπικές ιστορίες χάνουν τα χαρακτηριστικά της ατομικής αφήγησης και διευρύνουν-πολλαπλασιάζουν τις αντιλήψεις για τον Άλλο, τη φύση, την κοινή εμπειρία. Καθώς αυτές οι μνήμες καρποφορούν μέσα στον Μνημονικό Κήπο και τις συμβολικές εκδοχές του, το έργο καλεί τους συμμετέχοντες να φανταστούν και να προσπαθήσουν από κοινού για ένα καλύτερο μέλλον.
Συντελεστές:
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΣ: Ελένη Πανουκλιά
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Καλλιόπη Μηνιουδάκη
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Coti K. (ηχητικός σχεδιασμός) Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου (κινηματογράφηση) Γιάννης Τανανάκης (κινηματογράφηση / μοντάζ) Νίκος Τσώλης (μοντάζ) Βασίλης Ξενιάς (φωτογράφιση)
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Εταιρεία | INTANGIBLE σε συνεργασία με την εταιρεία Art Syndicate | ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Αναστασία Τσοπελάκη
ΥΛΙΚΑ TERRARIUMS ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ: Mount Moss
