Στο πλαίσιο του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 5 Μαρτίου, στο Πράσινο Δωμάτιο του Ολύμπιον, η εκδήλωση Θεσσαλονίκη – Ελευσίνα: μια διαδρομή πολιτισμού. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της αναγόρευσης της Ελευσίνας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2023 και της συνεργασίας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με τη 2023 Ελευσίς. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης 2023 Ελευσίς, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, κ. Μιχαήλ Μαρμαρινός, αλλά και ο σκηνοθέτης Σύλλας Τζουμέρκας, για να μιλήσουν για τις εκδηλώσεις και τις πρωτοβουλίες που διοργανώνουν και σχεδιάζουν. Την εκδήλωση προλόγισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
«Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και η 2023 Ελευσίς ετοιμάζουν μαζί κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες δράσεις. Χαιρόμαστε που έχουμε κοντά μας τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Ελευσίνας 2023, Μιχαήλ Μαρμαρινό, αλλά και τον σκηνοθέτη, ηθοποιό, παραγωγό και φίλο του Φεστιβάλ, Σύλλα Τζουμέρκα, για να μας πουν περισσότερα για αυτές. Στη συνέχεια έχουμε και κάτι να αποκαλύψουμε, μια έκπληξη», δήλωσε. Όπως εξήγησε πριν παραδώσει τον λόγο στον κ. Μαρμαρινό, η συνεργασία του Φεστιβάλ με την Ελευσίνα εδράζεται και σε όλα αυτά που συνδέουν τις δύο πόλεις μεταξύ τους. «Η Θεσσαλονίκη έχει υπάρξει Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Είναι, επίσης, λιμάνι, όπως και η Ελευσίνα. Και είναι και ένας τόπος μετανάστευσης, όπως και η Ελευσίνα. Η απόσταση ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και την Ελευσίνα είναι μια σύντομη διαδρομή πολιτισμού», τόνισε.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο κ. Μαρμαρινός, ο οποίος είπε αρχικά δύο λόγια για την πόλη της Ελευσίνας, εστιάζοντας στα στοιχεία εκείνα που την κάνουν να ξεχωρίζει. «Έλευσις σημαίνει άφιξη ενός σημαντικού προσώπου, ατόμου, αντικειμένου ή γεγονότος. Η Ελευσίνα θεωρείται μία από τις πέντε ιερές πόλεις της αρχαιότητας, μαζί με τους Δελφούς, την Αθήνα, τη Δήλο και την Ολυμπία. Και έχει ένα στοιχείο, ένα μυστικό, που την ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες τέσσερις. Είναι τα Ελευσίνια Μυστήρια, που ήταν αφιερωμένα στη θεά Δήμητρα, στην κόρη της Περσεφόνη και στον θεό του κάτω κόσμου. Αυτός ο συνδυασμός των τριών καταπληκτικών θεοτήτων χαρακτηρίζει την πόλη ακόμα και στις μέρες μας. Η Ελευσίνα ήταν, επίσης, η πατρίδα του Αισχύλου, πατέρα του αρχαίου δράματος. Στο τέλος του 19ου αιώνα η Ελευσίνα έγινε ένα από τα πολύ σημαντικά κέντρα βιομηχανικής ανάπτυξης. Μάλιστα, για έναν αιώνα, το 33% του εθνικού εισοδήματος προερχόταν από εκεί, λόγω της βαριάς βιομηχανίας που είχε την έδρα της στην περιοχή. Η Ελευσίνα ήταν, επίσης, ένας τόπος της εργατικής τάξης και ένας τόπος εσωτερικής μετανάστευσης. Για πενήντα χρόνια άνθρωποι από όλη την Ελλάδα, αλλά και από ελληνόφωνες περιοχές εκτός των συνόρων της Ελλάδος, μετακινούνταν εκεί για να εργαστούν στις βιομηχανίες ως εργάτες. Είναι και μια πόλη την οποία δεν μπορείς απόλυτα να την ορίσεις. Δεν μπορείς να τη χαρακτηρίσεις όμορφη, αλλά μπορείς σίγουρα να τη χαρακτηρίσεις ιδιαιτέρως γοητευτική. Αυτός είναι ίσως ο λόγος που πολλοί σκηνοθέτες γυρίζουν εκεί ντοκιμαντέρ. Ειδικά οι δημιουργοί που έλκονται από τον ρεαλισμό, γοητεύονται από αυτήν», τόνισε.
Ο κ. Μαρμαρινός επικεντρώθηκε, στη συνέχεια, στη στενή ιστορικά σχέση της Ελευσίνας με το σινεμά. «Ο τρόπος ψυχαγωγίας της εργατικής τάξης που ζούσε στην Ελευσίνα ήταν το σινεμά. Σε αυτήν τη μικροσκοπική πόλη, των 25.000 ανθρώπων, τη μικρότερη πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης που έχει υπάρξει ποτέ, υπήρχαν παλιά 14 κινηματογραφικές αίθουσες. Όταν προτάθηκε ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα δεν υπήρχε πλέον ούτε μία. Τώρα, στο πλαίσιο του προγράμματος 2023 Ελευσίς, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ένα εμβληματικό σινεμά της περιοχής, με ονομασία Ελευσίς, το οποίο ανήκει στην πόλη, θα ανοίξει ξανά τις πύλες του και σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα φιλοξενήσει ένα φεστιβάλ ταινιών ντοκιμαντέρ», σημείωσε.
Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Μαρμαρινός και στον Φίλιππο Κουτσαφτή, σκηνοθέτη του εμβληματικού ντοκιμαντέρ Η Αγέλαστος Πέτρα, του 2000, το οποίο γυρίστηκε στην Ελευσίνα. «Μάλλον γνωρίζετε, κι αν δε γνωρίζετε πρέπει να το μάθετε, ότι το ντοκιμαντέρ Αγέλαστος Πέτρα του Φίλιππου Κουτσαφτή, ο οποίος βρίσκεται σήμερα ανάμεσά μας, δημιουργήθηκε στην Ελευσίνα. Ο ίδιος συνέλεγε υλικό από την πόλη για δέκα χρόνια για τη δημιουργία αυτού του ντοκιμαντέρ. Και η νέα ταινία του, με τίτλο Οι Ελευσίνιοι, αποτελεί, αν μπορούμε να πούμε, τη συνέχεια της Αγέλαστου πέτρας και θα αποτελέσει μέρος της επίσημης τελετής λήξης της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, στο πλαίσιο της λειτουργίας του νέου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ με τίτλο Cine – Eleusis: In Situ realities που θα πραγματοποιηθεί σε στενή συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Χωρίς την καίριας σημασίας συνεισφορά και συνεργασία του Φεστιβάλ, κάτι τέτοιο, αυτής της κλίμακας και αυτής της ποιότητας, δε θα μπορούσε να συμβεί», επισήμανε. Οι Ελευσίνιοι θα προβληθούν στις 21 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του νέου αυτού φεστιβάλ ντοκιμαντέρ.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως το ντοκιμαντέρ Αγέλαστος Πέτρα προβλήθηκε στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης σε καθολικά προσβάσιμη προβολή, με την υποστήριξη της Alpha Bank, επίσημου Χορηγού Προσβασιμότητας του Φεστιβάλ. Πριν την έναρξη της προβολής το κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει και ένα δίλεπτο απόσπασμα από τη νέα ταινία του κ. Κουτσαφτή, με τίτλο Οι Ελευσίνιοι, επίσης με όρους καθολικής προσβασιμότητας.
Λίγο πριν ολοκληρώσει την παρουσίασή του, ο κ. Μαρμαρινός μίλησε και για το δρώμενο που διοργανώνει η Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2023 με τον σκηνοθέτη Σύλλα Τζουμέρκα και τη συνεργασία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. «Το πρόγραμμα χωρίζεται σε τρεις πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας περιλαμβάνει όλες τις εκδηλώσεις που σχετίζονται με το σινεμά. Το πρώτο που έρχεται, χρονικά μιλώντας, είναι το επονομαζόμενο Πανηγύρι. Είναι παραγωγή της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, έργο live cinema του Σύλλα Τζουμέρκα, που πραγματοποιείται με την πολύτιμη συνεργασία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης», εξήγησε.
Στο σημείο αυτό ο λόγος δόθηκε στο σκηνοθέτη Σύλλα Τζουμέρκα για να μιλήσει για το πρότζεκτ-φεστιβάλ, με τίτλο Πανηγύρι: Live Cinema – Εργατική τάξη – Σειρήνες. Πρόκειται για ένα τριήμερο φεστιβάλ, το οποίο θα διεξαχθεί στην Ελευσίνα τον προσεχή Απρίλιο, πραγματοποιείται με τη συνεπιμέλεια των Λορέντσο Εσποζίτο και Μαρίας Χατζηχριστοδούλου aka Maria X και ενσωματώνει πληθώρα μοναδικών εκδηλώσεων και δρωμένων. «Είναι ένα πολύ περίεργο και ιδιαίτερο φεστιβάλ το οποίο θα διεξαχθεί από τις 21 έως τις 23 Απριλίου. Θα έχει στο επίκεντρό του το πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου. Σε κοντινή απόσταση υπάρχει το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο της Ελευσίνας. Θα υπάρχει ένα pop-up σινεμά που θα δημιουργηθεί σε ένα κλαμπ που είναι ακριβώς δίπλα στα ερείπια της πόλης. Με το φεστιβάλ που θα κάνουμε, η πόλη θα γεμίσει για τρεις ημέρες με σινεμά, νέα media και δημόσιο διάλογο. Την Παρασκευή θα πραγματοποιηθεί ένας εξάωρος μαραθώνιος δημόσιου λόγου με σημαντικές προσωπικότητες, όπως η καλλιτεχνική διευθύντρια του Κάρλοβι Βάρι, Karel Och, η Donatella Della Ratta, τον Matt Adams της Blast Theory και πολλούς άλλους ομιλητές, που θα μιλήσουν στο κοινό για τριάντα λεπτά έκαστος για σχέση μεταξύ του σινεμά και της εργατικής τάξης, αλλά και τις διαφορετικές χρήσεις των real-time τεχνικών. Όταν μιλάμε για real-time τεχνικές εννοούμε τις στιγμές εκείνες στο σινεμά όπου ο πραγματικός χρόνος και ο σινεματικός χρόνος συμπίπτουν με έναν τρόπο ηλεκτρικό, είτε μιλάμε για ντοκιμαντέρ, μονοπλάνα, ταινίες πορνό ή οτιδήποτε άλλο. Επίσης, θα υπάρχουν ταυτόχρονα και στρογγυλά τραπέζια, ανοιχτά για το κοινό.
Επιπλέον, για τρεις μέρες και τρεις νύχτες διοργανώνεται στον pop-up κινηματογράφο ένας κινηματογραφικός μαραθώνιος, με μια πολύ ιδιαίτερη και εκλεκτική συλλογή από ταινίες, στις οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί real time τεχνικές, video art και new media. Στον χώρο, μάλιστα, του κινηματογράφου θα μπορεί, αν θέλει κάποιος, να κοιμηθεί. Την ίδια στιγμή, στο συνδικαλιστικό κέντρο, το εκπληκτικό γκρουπ ZU-UK θα κάνει δύο διαδραστικές VR περφόρμανς ανοιχτές στο κοινό, με υλικό από διάσημες δουλειές τους που έχουν παρουσιαστεί στην Αγγλία και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Επιπλέον, εγώ και η Elke Margarete Lehrenkrauss, την οποία κάποιοι γνωρίζετε από το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ με τίτλο Lovemobil, θα ζήσουμε την πιο τρελή περιπέτεια. Θα γυρίσουμε δύο real-time ταινίες στη διάρκεια του φεστιβάλ. Έπειτα, θα κάνουμε τη διαδικασία του post production μπροστά στο κοινό και την Κυριακή θα προβάλλουμε τις ταινίες, σε αυτήν την πιο ακατέργαστη μορφή τους, στον pop-up κινηματογράφο. Θα είναι μια πολύ ανοιχτή κινηματογραφική εμπειρία. Ο κόσμος θα έχει τη δυνατότητα να είναι παρών, σε μια διαδικασία που γίνεται κατά κανόνα κεκλεισμένων των θυρών. Τέλος, θα υπάρχει φυσικά και το πανηγύρι, όπου ο κόσμος θα χορέψει και θα πιει, όπως κάνει σε ένα παραδοσιακό πανηγύρι, απλώς αυτή τη χρονιά θα το κάνουμε μεγαλύτερο. Θα υπάρξουν φυσικά και άλλα ονόματα και συμμετέχοντες στο φεστιβάλ, που θα ανακοινώσουμε το επόμενο διάστημα. Ελπίζουμε να σας δούμε εκεί, σε αυτό το τρελό τριήμερο γλέντι», ολοκλήρωσε σχετικά.
Στη συνέχεια, ο κ. Ανδρεαδάκης ανέφερε πως το νέο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Cine – Eleusis: In Situ realities θα πραγματοποιηθεί από τις 17 έως 22 Νοεμβρίου και τόνισε πως ελπίζει να γίνει θεσμός.
«Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές τις ημερομηνίες είναι η λήξη της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και την ίδια ώρα η αρχή ενός πρότζεκτ για το μέλλον, το οποίο θα αποτελέσει κληρονομιά για την Ελευσίνα και όχι μόνο. Αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί ποτέ χωρίς τη συνεργασία του Φεστιβάλ» κατέληξε.
