Ιnitiator

Πρόκειται για ένα νέο θεσμό που εισάγει η Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και ο οποίος θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Οικοδομώντας πάνω στην παράδοση της δημιουργίας εικαστικών εγκαταστάσεων στο χώρο του Παλαιού Ελαιουργείου, η Ελευσίνα 2021 στοχεύει να μετατρέψει όλη την πόλη σε ένα ανοιχτό εργαστήριο στη διάθεση των καλλιτεχνών όπου η συνάντηση με το έργο ενσωματώνεται στην καθημερινότητα των κατοίκων. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα και παίρνει τη μορφή επιτόπιας άσκησης, δίνοντας μεγάλη σημασία στη διαδικασία παραγωγής των έργων ως μια σειρά σχέσεων ανάμεσα στην πόλη, τους κατοίκους και τους καλλιτέχνες. Η τέχνη είναι συνάντηση. Παράλληλα, η Ελευσίνα 2021 εστιάζει στην ενίσχυση των καλλιτεχνών στα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα, παρέχοντάς το χώρο και το χρόνο για να επεξεργαστούν την ιδέα τους, καθώς και τεχνογνωσία και οικονομικούς πόρους για να την υλοποιήσουν.

Με βάση τη δομή μιας αρχαίας τελετουργίας, αυτή των Ελευσίνιων Μυστηρίων επιχειρούμε να δημιουργήσουμε νέα τελετουργικά, σύγχρονες μυήσεις σε σύγχρονα μυστικά. Η δομή είναι τριαδική: οι επιμελητές είναι οι μύστες, που κατέχουν την ικανότητα να ερμηνεύσουν τους ιδιαίτερους κώδικες της εγκατάστασης, οι καλλιτέχνες είναι οι μυούμενοι για πρώτη φορά, και η εποπτεία είναι οι συνεργάτες, που βρίσκονται στον ύψιστο βαθμό μύησης και κατέχουν βαθιά γνώση της Ελευσίνας. Η μύηση στην εικαστική εγκατάσταση πραγματοποιείται με διεθνείς συνεργασίες, που για τη φετινή έκδοση είναι το κέντρο σύγχρονης τέχνης 40mcube, στη Ρεν, και συγκεκριμένα η επιμελήτρια Anne Langlois και το καλλιτεχνικό εργαστήριο Mosquito Coast Factory στη Νάντη με την παρουσία του ιδρυτή του και καλλιτέχνη Benoît-Marie Moriceau. Επίσης, με την «εποπτεία» του Γιώργου Σκιάνη, ιδρυτή και επί σειρά ετών υπεύθυνου των εικαστικών εγκαταστάσεων στο Ελαιουργείο, της Καλλιόπης Παπαγγελή, επί σειρά ετών υπεύθυνης του αρχαιολογικού χώρου και του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ελευσίνας καθώς και του συλλέκτη Κώστα Λυκίδη. Τέλος, σε συνεργασία με την καλλιτεχνική ομάδα της Ελευσίνας 2021 και ειδικότερα, την Καλλιτεχνική Διευθύντρια Κέλλυ Διαπούλη και τη Διευθύντρια Σύγχρονης Τέχνης Ελένη Ρήγα, η οποία έχει την ευθύνη του σχεδιασμού και συντονισμού του προγράμματος. Tο πρόγραμμα ξεκίνησε πιλοτικά στις 8 Οκτωβρίου 2018 με ένα ταχύρυθμο εργαστήριο διάρκειας μιας εβδομάδας, μια περίοδο επιτόπιας έρευνας και παραγωγής έργων και ολοκληρώνεται με μια έκθεση σε διάφορα σημεία της πόλης.

Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης

Η ιστορία της Ελευσίνας βασίζεται σε ένα μεγάλο μυστικό, αυτό των Μυστηρίων. Τα αρχαία ερείπια, που βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, συνεχίζουν να μαρτυρούν αυτό το αποσπασματικό παρελθόν, το οποίο, με το πέρασμα του χρόνου, συνεχίζει να ενισχύει την απόκρυφη διάσταση που συμβάλλει στην εικόνα της πόλης. Πολλοί ήρθαν από πολύ μακριά για να μυηθούν στα μυστήρια αλλά ακόμα περισσότεροι ήρθαν για να εργαστούν ή για να βρουν ένα μέρος να ζήσουν. Η βιομηχανική πυκνότητα είναι μέρος ενός κεφαλαίου του οποίου τα ερείπια σίγουρα μαρτυρούν μία αναπόφευκτη μετάβαση. Ο Γάλλος ανθρωπολόγος Claude Lévi-Strauss είχε πει ότι «η εγγενής αξία που αποδίδεται στο μύθο προέρχεται από το γεγονός ότι τα ίδια τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου αποτελούν επίσης μία μόνιμη δομή. Ο μύθος αναφέρεται ταυτόχρονα στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον». Τα πολλά διαφορετικά πρόσωπα της πόλης φαίνεται να επιτρέπουν τη συνύπαρξη αλληλεπικαλυπτόμενων στρωμάτων από ιστορίες, οι οποίες συνυπάρχουν μέσα σε μία μικρή γεωγραφική περιοχή.

Αν στο περίφημο βιβλίο επιστημονικής φαντασίας Ubik του Philip K. Dick, η σχιζοφρένεια της πραγματικότητας ακούγεται σαν μία ανθεκτικότητα στον καπιταλισμό, αυτό είναι επειδή τα αντικείμενα –ή οι χώροι της καθημερινότητας– περνούν ανεπαίσθητα από τη μία στιγμή στην άλλη, καθιστώντας τα έτσι ξεπερασμένα, ακόμα και πριν αρχίσουν να υπάρχουν. Οι καλλιτέχνες του προγράμματος Initiator, οι οποίοι ταξίδεψαν στην Ελευσίνα από διάφορες χώρες της Ευρώπης, πέρασαν έναν μήνα εκεί, παρατηρώντας την πόλη, συναντώντας τους κατοίκους, προκειμένου να συλλάβουν έργα που να «απαντούν» στην πολυπλοκότητα ενός δεδομένου πλαισίου. Το ζήτημα της οπτικής γωνίας είναι κεντρικής σημασίας για τη σύλληψη των έργων τους, είτε πρόκειται για μία προσωπική οπτική γωνία –μία σειρά ιδεών, μία αμερόληπτη άποψη, μία ιδεολογική θέση– είτε από μία φυσική άποψη, προνομιακή, περιορισμένη ή διευρυμένη στο αστικό τοπίο.

Σήμερα, μας προσφέρουν οράματα και ιστορίες που εφευρέθηκαν από και για την πόλη, εστιάζοντας σε μία ή περισσότερες πτυχές της ιστορίας της. Τα έργα που προέκυψαν στο τέλος του προγράμματος φιλοξενίας παίρνουν πολύ διαφορετικές μορφές, αλλά έχουν αυτό το κοινό· να επενδύουν την πόλη με ένα ιδιαίτερο βλέμμα, σα μία υπογραμμισμένη πρόταση σε ένα βιβλίο, σα να βιώνουμε απροσδόκητα μία σειρά από παραμορφωτικούς καθρέφτες. Οι αντικατοπτρισμοί, αντί να δείχνουν πιστές εικόνες, μας επιτρέπουν να έχουμε πρόσβαση σε διαφορετικά επίπεδα της πραγματικότητας, μέσα από ασυνήθιστα και παραμορφωμένα κάδρα.

Anne Langlois, Benoît-Marie Moriceau

Χάρτης

Για να κατεβάσετε τον χάρτη πατήστε εδώ.

1↓

Sophie Innmann, GROOVE 2000, 2018, οπλισμένο σκυρόδεμα & κερί σε σιδερένιες ράβδους, 50 x 25 x 12 εκ. → Παλιό Δημαρχείο στον πεζόδρομο της οδού Νικολαΐδου

2↓

Εύη Καλογηροπούλου, Νο σμόκινγκ, 2018, μάρμαρο, διαστάσεις

Μεταβλητές → Προβλήτα στην οδό Κανελλοπούλου, απέναντι από το Παλαιό Ελαιουργείο

+

Εύη Καλογηροπούλου, Ένας πράσινος σταυρός λάμπει στο σκοτάδι. Ή μήπως είναι ένα ημισέληνο; λαμπτήρες νέον, διαστάσεις μεταβλητές → Δήμητρος

3↓

Doruntina Kastrati, Άτιτλο, 2018, δομικό μεταλλικό πλέγμα και Σκυρόδεμα, 4.51 x 1.54 x 0.20 εκ. → Αρχαιολογικός χώρος, Δήμητρος και Σωτηρίου Γκιόκα

4↓

Hortense Le Calvez σε συνεργασία με τη Lorie Ballage, Ναυαγιολογία, 2018, ξύλο, μέταλλο, σχοινιά, καθημερινά αντικείμενα, διαστάσεις μεταβλητές
→ Προβλήτα στην οδό Κανελλοπούλου κοντά στο Jumbo

5↓

Πάνος Προφήτης και Δέσποινα Χαριτωνίδη, Σύννεφα, πορομπετόν, μπετόβεργες, σκυρόδεμα, διαστάσεις μεταβλητές→ Χώρος στάθμευσης στο Παλαιό Ελαιουργείο

Βιογραφικά

ΜΥΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

Η Sophie Innmann είναι κάτοχος πτυχίου της Σχολής Καλών Τεχνών από την Staatliche Akademie der Bildenden Künste Karlsruhe, όπου αποφοίτησε το 2014 υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Leni Hoffmann. Έχει επιλεχθεί σε πολλά προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών και βραβεία, όπως για παράδειγμα στη CIA στο Παρίσι (Γαλλία) ή στο Hangar της Βαρκελώνης (Ισπανία). Το έργο της έχει παρουσιαστεί διεθνώς σε μουσεία και γκαλερί, όπως το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Μόσχας (Ρωσία) και το Kunsthalle Basel (Ελβετία). Οι εννοιολογικές παρεμβάσεις της εκφράζουν το ενδιαφέρον της για την ανθρώπινη δραστηριότητα σε σχέση με το χρόνο και την αρχιτεκτονική.

Η Εύη Καλογηροπούλου είναι εικαστικός, σπούδασε και δουλεύει στο Λονδίνο και στην Αθήνα. Η Καλογηροπούλου έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Αγγλία, στη Γερμανία και στην Ελλάδα, όπως στην Chisenhale Gallery και στη Whitechapel Gallery στο Λονδίνο. Δημιουργεί κυρίως εγκαταστάσεις κινούμενης εικόνας, πειραματικές ταινίες και γλυπτά. Τα έργα της διερευνούν έννοιες σχετικές με την ενσωμάτωση/ τον αποκλεισμό, την διαπολιτισμική ταυτότητα, τις γυναικείες προσωπικότητες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και περιβάλλοντα επιστημονικής φαντασίας.

Η Doruntina Kastrati γεννήθηκε στο Πρίζρεν το 1991 και αποφοίτησε από το τμήμα γραφικών τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών στην Πρίστινα. Ζει και εργάζεται μεταξύ Πρίζρεν και Πρίστινας. Η Kastrati έχει παρουσιάσει τη δουλειά της στη 12η έκδοση του Βραβείου Νέων Εικαστικών Καλλιτεχνών (2014) στην Εθνική Πινακοθήκη του Κοσσυφοπεδίου. Κατά τη διάρκεια της περιόδου Ιανουαρίου-Μαρτίου 2015, παρακολούθησε το Διεθνές Πρόγραμμα Σπουδών και το Επιμελητικό Πρόγραμμα (ISCP). Τον Ιανουάριο του 2016 η Kastrati κέρδισε την πρώτη έκδοση του βραβείου του ιδρύματος Hadje, με επικεφαλής τον καλλιτέχνη Petrit Halilaj. Τον Φεβρουάριο του 2017 άνοιξε την πρώτη της προσωπική έκθεση Red Landscape σε επιμέλεια Vala Osmani στο Stacion – Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης. Τον Αύγουστο του 2017, η Kastrati έχει εκθέσει στην πρώτη έκδοση της Biennale Autostrada που επιμελήθηκε ο Manray Hsu στο παρουσιάζοντας τη μεγάλη εικαστική εγκατάσταση «Ο μακρύς περίπατος».

Η Hortense Le Calvez(1988) είναι διεπιστημονική καλλιτέχνης που εξερευνά θέματα σχετικά με την περιβαλλοντική δυστοπία, το οικολογικό άγχος και το ανθρωπόκαινο. Η πρακτική της εστιάζει στο νερό και υπό την ονομασία Forlane 6 Studio, απεικονίζει σουρεαλιστικές υδάτινες φαντασιώσεις με τη μορφή επιτόπιων γλυπτικών εγκαταστάσεων. Ζει και εργάζεται στον Πόρο.

Η Δέσποινα Χαριτωνίδη (1991, Αθήνα) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει στην Accademia di Belle Arti di Roma και στο Hogeschool voor de Kunsten Ουτρέχτη. Έχει εκθέσει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ρώμης και έχει συμμετάσχει στο Nue Now Άμστερνταμ. Έχει λάβει δύο φορές το διεθνές βραβείο Τιμών Edgardo Mannucci.

Ο Πάνος Προφήτης (1988, Αθήνα) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει σπούδασε στη Royal Academy of Arts της Αμβέρσας και στην Σχολή των Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Το 2017 είχε την πρώτη του σόλο έκθεση στην Annie Gentils Gallery στο Βέλγιο. Έχει αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στη Μπιενάλε Νέων καλλιτεχνών στην Ανκόνα της Ιταλίας, το 2013. Από το 2016 συνεργάζεται με τη Δέσποινα Χαριτωνίδη. Η κοινή τους δουλειά έχει παρουσιαστεί στην Αμβέρσα, τη Ρώμη και την Αθήνα.

Οι Initiators

Anne Langlois

Η Anne Langlois είναι επιμελήτρια, συνιδρύτρια και συν-διευθύντρια του 40mcube, συντονίστρια της δράσης των New Patrons της Fondation de France, καθώς και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο. Κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στην ιστορία των εκθέσεων και στην ιστορία της τέχνης. Το 2001, μαζί με τον Patrice Goasduff ίδρυσαν το 40mcube, ένα σύγχρονο κέντρο τέχνης που περιλαμβάνει ένα στούντιο για την παραγωγή έργων, ένα πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών, έναν εκπαιδευτικό οργανισμό και ένα γραφείο για τη δημιουργία έργων σύγχρονης τέχνης. Δίνοντας μεγάλη σημασία στο δημόσιο χώρο, το 40mcube δημιουργεί το πάρκο γλυπτικής, HubHug και συνοδεύει τους πολίτες στην ανάθεση έργων τέχνης. Η Anne Langlois συμμετέχει, επίσης, τακτικά προγράμματα ανάθεσης νέων έργων και στο πρόγραμμα 1% για την ανάθεση έργων τέχνης σε δημόσια κτίρια. Παράλληλα με το εκθεσιακό πρόγραμμα, το 40mcube δημιουργεί ένα στούντιο για την παραγωγή έργων, ένα πρόγραμμα ανάθεσης νέων έργων στην περιφέρεια και σε επιχειρήσεις. Το 2014 εγκαινιάζει το πρώτο επαγγελματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για καλλιτέχνες, GENERATOR, σε συνεργασία με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Βρετάνης.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.40mcube.org

Benoît-Marie Moriceau

Οι εγκαταστάσεις του Benoît-Marie Moriceau αναπτύσσονται σύμφωνα με τις συνθήκες της έκθεσης ή ανάλογα με τη φύση των τόπων στους οποίους επεμβαίνει. Οι διαφορετικοί τόποι που επενδύει μπορούν να θεωρηθούν τόσο ως μέρος της οικονομίας του έργου όσο και το ίδιο το έργο. Από το 2006, έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις, όπως το The Relative Size of Things & The Vertigo of The Infinite Champs Libres το 2018. Rien de plus στο Crédac, το Ivry-sur-Seine το 2014, το L’hiver te demandera ce que tu fait l’été στη γκαλερί Mélanie Rio στη Nantes, Scaling Housing Unit στο Maison radieuse Le Corbusier μεταξύ άλλων. Τα έργα του παρουσιάζονται τακτικά σε ομαδικές εκθέσεις στη Γαλλία και στο εξωτερικό, όπως το Fieldwork Marfa στο Τέξας και το Hapax Legomena στο Mercer Union στο Τορόντο το 2013, Dynasty στο Palais de Tokyo και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Πόλης του Παρισιού – ARC και No Soul For Sale, A Festival of Independents στην Tate Modern στο Λονδίνο το 2010. Το 2011, ο καλλιτέχνης εγκαινίασε το εργαστήριο Mosquito Coast Factory, που σχεδιάστηκε από το στούντιο αρχιτεκτονικής Tolila + gilliland και στο οποίο διοργανώνονται τακτικά εκθέσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες:

http://ddab.org/fr/oeuvres/MORICEAU

http://www.mosquitocoastfactory.com

Ευχαριστούμε θερμά:

Τους κατοίκους της Ελευσίνας και ιδιαίτερα τους Ρέα Μανουσάκη, Μελέτη Καββαδία, Αντώνη Μαρούγκα, Σταυρούλα και Χριστόδουλο Μπαλόκα.

Τα εργαστήρια, τους τεχνίτες και τις τοπικές αρχές: Γιώργος Γιαννόπουλος, ξυλουργός

Κωνσταντίνος Καλλιέρης, μηχανικός από το γκαράζ Νίκος “Το τέλειο”

Χαράλαμπος Γαργαρέτας από τον Οργανισμό Λιμένος Ελευσίνας

Τόμι και Μάριο Μάρκο, συγκολλητές

Δημήτρης Σελίμης, Μελίνα Αναλυτή, Νικόλα Αρνής, συντήρηση έργων τέχνης